مهم‌ترین نکات درباره نورپردازی خانه به روش صحیح

در این مقاله نکات مربوط به اصول و قواعد نورپردازی خانه‌ را بررسی خواهیم کرد. زمانی که شما اصول اولیه نورپردازی خانه‌ را فرا گرفتید، می‌توانید مشکلات نورپردازی خانه‌ خود را برطرف نمایید و همچنین در خانه‌هایی که در آینده خواهید ساخت، نور را از ابتدا در نظر می‌گیرید و سپس بتوانید از میان محصولات اکووات، محصول مورد‌نظر خود را انتخاب کنید.

شیوه‌های متفاوت نورپردازی خانه‌ با لامپ‌های ال‌ای‌دی (LED) روزبه‌روز بیش­تر می­‌شود. امروزه تعداد محصولات و تنوع گزینه‌های موجود برای نورپردازی ال‌ای‌دی، بسیار بیشتر از دوره لامپ‌های رشته‌ای، لامپ‌های تخلیه گاز و یا لامپ‌های کم‌مصرف است.

علاوه بر اینکه میزان صرفه‌جویی و ذخیره انرژی لامپ‌های ال‌ای‌دی بسیار بیشتر از لامپ‌های رشته‌ای و CFL است، این لامپ‌ها با طول عمر بیشتر و بدون نیاز به جیوه و مواد خطرناک، امکانات بسیار زیاد و چشم­‌نوازی را برای نورپردازی خانه‌ شما فراهم می­‌کنند. ظاهر چراغ‌های ال‌ای‌دی تنها به شکل چراغ‌های حبابی و لامپ‌های رشته‌ای محدود نمی­‌شود. به واسطه شکل فشرده و کم‌­حجم ال‌ای‌دی‌ها این لامپ‌ها به شکل و اندازه دلخواه تبدیل می‌شوند. این مزیت، گستره نامحدودی از روش‌های گوناگون طراحی نورپردازی فضای خانه را فراهم می­‌کند.

هنگام خرید لامپ­‌های رشته‌ای سنتی، تنها نکاتی که باید پیش از خرید به آن‌ها توجه می­‌شد، شکل لامپ، توان آن بر حسب وات که تعیین کننده میزان روشنایی آن بود و نیز دقت در اندازه سرپیچ برای مطمئن‌شدن از اتصال درست آن به لامپ بود.

با وارد شدن ال‌ای‌دی به بازار، امکان انتخاب رنگ نور تولیدی لامپ از بین انواع نور طبیعی، مهتابی و آفتابی به وجود آمد. در بازار ایران نورهای ال‌ای‌دی به سه دسته آفتابی یا سفیدگرم (۲۷۰۰ تا ۳۲۰۰ کلوین)، طبیعی یا یخی (۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ کلوین) و مهتابی یا سفیدسرد (۵۷۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین) تقسیم‌بندی می‌شوند.

نورپردازی معمولا به دسته‌‌بندی‌های زیر بخش‌­بندی می­شود.

• نورپردازی محیطی یا عمومی
• نورپردازی کاری یا موضعی
• نور متمرکز یا تاکیدی
• نور دکوراتیو و تزیینی
  (شما می‌توانید توضیحات کامل انواع نورپردازی و کاربردهای آن را در اینجا بخوانید.)

دو دسته اخیر (نور تاکیدی و دکوراتیو) در قلمرو دکوراسیون داخلی قرار می‌گیرند. با اینکه این دو دسته می‌توانند بسیار تفاوت آفرین باشند در این مقاله به آن‌ها نخواهیم پرداخت. اگر شما یک سازنده هستید، نیاز چندانی به درگیر شدن با ظرافت‌های هنری و دکوراتیو نورپردازی ندارید؛ ولیکن از شما انتظار می‌رود نور عمومی و نور کاری مناسبی را در همه اتاق‌های خانه تامین نمایید.
یک منبع نور نمی‌تواند هم نور عمومی را تامین کند هم نور کاری. به همین دلیل است که هر اتاق به تعدادی چراغ احتیاج دارد. زمانه عوض شده است؛ در ساختمان‌های قدیمی با قرار دادن یک لوستر در وسط اتاق نور اتاق کامل می‌شد ولی امروزه با این کار به نورپردازی قابل قبولی نخواهید رسید.
راه‌های مختلفی برای تامین نور عمومی محیط وجود دارد. ولی بهترین منابع نوری برای نور عمومی طوری طراحی شده‌اند که نور را از سقف بازتاب کنند. توجه داشته باشید که جنس سقف برای بازتابش موثر اهمیت دارد؛ سقف تیره و لک دار برای این کار مناسب نیست. بهترین سقف برای این منظور سقف پنل گچی است که با رنگ سفید پوشانده شده است.
آویزهایی که چندین سانتی‌متر پایین تر از سقف قرار می‌گیرند معمولاً طوری طراحی شده‌اند که نور را به هم به سمت پایین و هم به سمت بالا تابش کنند. این روش نور عمومی خوبی برای اتاق تامین می‌کند. نور عمومی می‌تواند از طریق LEDهای خطی قرار گرفته در Cove نیز تامین شود. همچنین کتیبه‌ها و طاقچه‌ها برای این کار مناسب هستند.
در زمینه نور کاری، سعی داریم تا حد امکان منبع نور به موضوع مورد نظر نزدیک باشد. نیازی نیست نور کاری خیلی پر نور باشد ولی لازمست که به سطح کار نزدیک باشد.

هر قسمت مربوط به هدفی جداگانه است. هنگام طراحی نورپردازی خانه‌ دانستن اینکه چگونه این بخش‌ها یکدیگر را تکمیل می­‌کنند بسیار مفید خواهد بود. پس از تصمیم برای انتخاب نوع چراغ و نورپردازی که بر اساس کارکرد آن در فضا تعریف شده است، حال نوبت تصمیم درباره دمای رنگ است. نور خانه شما باید طراحی داخلی فضا، لوازم خانه، رنگ‌ها و سایر موارد مربوط به دکوراسیون خانه را زیبا جلوه دهد. به طور معمول دمای رنگ بسیار وابسته به سلیقه و انتخاب شخصی است، با این وجود قواعدی وجود دارد تا به کمک آن‌ها بتوان نوری را که بیش از همه فضای داخلی خانه را زیبا نشان دهد، انتخاب کرد.

در خصوص رنگ نور دو عدد برای هر لامپ تعریف می‌شود: اولی CRI یا شاخص نمود رنگ است که عددی بین ۱ تا ۱۰۰ است. اعداد بالاتر نشان‌دهنده صحت رنگ اجسام در زیر نور لامپ است. نور خورشید و لامپ رشته ای CRI نزدیک به ۱۰۰ دارند. برای استفاده معمول و خانگی CRI در حدود ۸۰ کفایت می‌کند. عدد دیگر مربوط است به دمای رنگ لامپ که بر حسب کلوین (K) سنجیده می‌شود. این عدد طیف رنگ لامپ را مشخص می‌کند. نور خورشید در زمان طلوع و غروب مانند نور لامپ رشته‌ای است؛ گرم و کمی نارنجی. این نور دمای رنگ در حدود ۲۷۰۰ کلوین دارد و به طرز گیج کننده‌ای “دمای رنگ کمتر” معادل نور “گرمتر” است! نور خورشید در وسط روز کمی طیف آبی دارد و کمی نزدیک‌تر به رنگ نور ماه (مهتابی) است. این رنگ از نور دمای حدود ۴۱۰۰ کلوین دارد و به آن نور طبیعی یا نچرال می‌گوییم و دقت کنید با اینکه عدد دمای رنگ بالاتر رفته ولی حس نور خنک‌تر (Cool) است. هزاران سال است که انسان‌ها به نور شمع و چراغ روغنی برای نور شب عادت کرده‌اند. عاقبت اکثر دنیا در حدود ۱۰۰ سال پیش با استفاده از لامپ رشته‌ای شب را به روز می‌رساندند. تمام این منابع نور در طیف نور گرم قرار دارند، به همین دلیل است که نور گرم خصوصاً در ساعات پایانی روز و در شب چشم نواز و مطلوب‌تر است. اما نور گرم جایگزین مناسبی برای نور خورشید نیست و به همین دلیل است که نور روز و نور طبیعی برای کار دفتری و وسط روز مناسب تر است. هیچ قاعده کلی در این خصوص وجود ندارد ولیکن بطور کلی برای منازل و فروشگاه‌های خرده‌فروشی سلیقه اکثریت با نور گرم است. لامپ‌های کم مصرف و LED با گستره دمایی متنوعی موجود هستند و می‌توانید دو رنگ را در محل امتحان کنید و سپس تصمیم گیری نمایید. اگر همچنان شک دارید پیشنهاد ما نور ۳۰۰۰ کلوین با CRI حداقل ۸۰ می‌باشد.

نور عمومی یک اتاق معمولا منبع اصلی روشنایی و به تبع آن، عنصری کلیدی در تعیین حال‌وهوای اصلی فضای خانه است. در اکثر مواقع برای نورپردازی پذیرایی و اتاق خواب از نور سفید گرم استفاده می­‌شود تا فضایی راحت و دنج ایجاد شود. هرچند بسیاری از مردم نور سفید گرم را ترجیح می‌­دهند اما اتاق‌هایی مانند آشپزخانه‌های مدرن که فضا و لوازم آن‌ها رنگ‌هایی روشن‌تر و باطراوت‌تر نظیر آبی و خاکستری روشن دارند، می­‌توانند از نوری سردتر و خنثی‌تر بهره ببرند.

دمای رنگ لامپ‌های ال‌ای‌دی معمولا در بازه ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین قرار دارد. این لامپ‌ها با ایجاد نور سفید و گرم، گزینه‌ای مناسب برای زیبا نشان دادن فضاهای خاکی و قهوه‌ای و لوازم چوبی است. نورهایی با دمای رنگ ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ کلوین، سفید خنثی محسوب شده و رنگ‌های روشن را بهتر از نورهای سفیدگرم نمایش می­‌دهند. اگر بیش از یک چراغ محیطی در فضا قرار داشت، برای مثال نور سقفی و نور مخفی از یک دمای رنگ برای هر دو استفاده کنید تا فضایی هماهنگ و یکدست داشته باشید.

علاوه بر این مطالعات نشان می­‌دهد که نورهایی با رنگ سفید خنثی و سرد بر میزان انرژی افراد تاثیر مثبت گذاشته و بنابراین گزینه‌ای مناسب برای انجام امور اداری و مطالعه در خانه است.

از آنجایی که نور طبیعی یا یخی ، کنتراستی بهتر از سفیدگرم یا آفتابی ایجاد می­‌کند، این نور همچنین گزینه‌ای مناسب برای نور عمومی فضای دستشویی و حمام است. نور سردتر، از صورت ما در دنیای حقیقی ،تصویری واقعی‌تر به­ وجود می‌­آورد. برای نور محیطی حمام و دستشویی، از دمای رنگ ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلوین استفاده کنید.

اگر در داخل حمام وان قرار داشته و دنبال فضایی گرم هم می‌­گردید، به استفاده از نوری اضافه مانند چراغ دیواری با نور سفید گرم در بازه ۲۷۰۰ کلوین فکر کنید تا بدین­وسیله خود را از نور اصلی جدا کند.

قابلیت کم و زیادکردن نور از امکانات مهم و لازم در نورپردازی محیطی و کاری است که به ما کمک می­‌کند تا فضای مطلوب خود را ایجاد کرده و یا روشنایی ایده‌­آل خود در کار را به وجود بیاوریم. علاوه بر این دیمری شدن نور با کم کردن بار الکتریسیته لامپ در مصرف انرژی صرفه‌جویی می­‌کند.

برخلاف لامپ‌های رشته‌ای استاندارد، تمامی لامپ‌های ال‌ای‌دی از قابلیت دیمری شدن برخوردار نیستند. بنابراین مهم است تا به مشخصات محصول توجه کرده و پیش از استفاده از دیمری بودن آن مطمئن شویم. اگر دنبال یک چراغ ال‌ای‌دی با کیفیت و مناسب با قابلیت دیمری شدن می­گردید، از میان محصولات دیمری اکووات انتخاب مناسب خود را بیابید.

اگر می‌­خواهید به جای لامپ‌های قدیمی از لامپ‌های ال‌ای‌دی استفاده کنید، آماده باشید تا دیمرهای خود را هم تعویض کنید. بیشتر دیمرهای قدیمی برای لامپ‌های رشته‌ای ساخته شده اند اما تکنولوژی استفاده شده برای ال‌ای‌دی ها بسیار متفاوت است. بنابراین نمی­‌توان از یک دیمر قدیمی برای لامپ ال‌ای‌دی استفاده کرد. استفاده همزمان این دو با هم شبیه اتصال یک تلفن هندلی به خروجی یک تلفن دیجیتال است.

بیشتر تولید کنندگان ال‌ای‌دی لیستی از انواع مدل و سازنده دیمرهایی که بر روی ال‌ای‌دی مربوطه با موفقیت تست شده اند و ال‌ای‌دی با آن‌ها سازگار است، به مشتری ارائه می­‌دهند. اکووات نیز این مورد را برای تمامی مشتریان خود فراهم کرده است. البته چراغ‌های دیمری اکووات قابلیت سازگازی با انواع دیمرهای قدیمی و یا معمولی را هم دارا هستند.

برای اطمینان از تجربه یک نورپردازی ایده‌­آل، قویا توصیه می­‎‌شود تا به مشخصات محصول و توضیحات تولیدکننده توجه کنید. استفاده از دیمر ناسازگار می‌تواند منجر به چشمک و سوسو زدن چراغ و یا نور دیمری شده نامناسب منجر شود.

یکی از غلط‌های مصطلح که در بازار لامپ‌های LED وجود دارد تبلیغ و مقایسه لامپ بر اساس وات آن است. زمانی که لامپ‌های رشته‌ای در بازار روشنایی محبوب بودند، افراد میزان نور لامپ را بر اساس توان مصرفی قیاس می‌نمودند چرا که همه لامپ های ۱۰۰ وات کم و بیش یک میزان نور خروجی داشتند و طول عمر آن‌ها تفاوت چشم‌گیری نداشت. لذا در دوران لامپ رشته‌ای وات مصرفی معیار مناسبی برای سنجش میزان نور یک لامپ بود.
بازار امروز روشنایی اقلام متنوعی از لامپ را در خود جای داده است و به دلیل تفاوت در تکنولوژی، برای یک میزان نور مشخص هر لامپ توان متفاوتی مصرف می‌نماید. برای انجام یک مقایسه معنادار، میزان نور خروجی یا “لومن” لامپ‌ها را با یکدیگر مقایسه نمایید. شار نوری عددی است که بر روی جعبه لامپ درج می‌شود و اندازه‌گیری آن توسط کره نور سنجی انجام می‌گردد.

هر اتاق از خانه شما نیاز متفاوتی دارد. احتمالاً شنیده‌اید که نور خورشید به ما انرژی می‌دهد، اما می‌دانستید که نور لامپ‌ها نیز همین کار را با بدن ما می‌کند؟ اهمیت نورپردازی به‌قدری است که یک اشتباه در نورپردازی می‌تواند فضای خانه را به‌کلی تاریک و دلمرده کند. لامپ‌هایی که نور آبی بیشتری دارند منجر به تولید هورمون سراتونین می‌شوند و منجر به تمرکز، بیداری و هشیاری می‌شوند. لامپ‌هایی که نور آبی تولید نمی‌کنند، به مغز اجازه تولید هورمون ملاتونین می‌دهند و باعث آرامش و خواب‌آلودگی شده و ما را آماده رفتن به تخت خواب می‌نمایند.
لامپ‌هایی که کلوین پایین‌تر دارند نورهای گرم (مانند آتش) تولید می‌نمایند، لامپ‌های با کلوین متوسط نور طبیعی تولید می‌نمایند و کلوین بالاتر نور سرد یا نور روز را به‌دست می‌دهند.
یک غلط رایج اینجاست که نور لامپ را با وات آن می‌سنجند در حالیکه وات معیار سنجش مصرف انرژی لامپ می‌باشد و لومن معیار صحیح سنجش نور لامپ می‌باشد. در این مطلب نحوه‌ی صحیح نورپردازی LED برای اتاق‌های خانه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

1. نورپردازی LED برای اتاق خواب

معمولاً اکثر ما از اتاق خواب انتظار آرامش و آسایش داریم. دوری از نور آبی باعث می‌شود که ساعت بیولوژیک بدن دچار سردرگمی بین نور بیرون از خانه با داخل اتاق خواب نشود. این نکته امروزه در معماری ایران رعایت می‌شود که اتاق خواب در سمت جنوبی قرار نگیرد و نور آفتاب به داخل اتاق مستقیماً نتابد. با رعایت این اصل مغز ملاتونین بیشتری ترشح نموده و یک خواب راحت برای شما به ارمغان می‌آورد. اگر عادت به مطالعه شبانه دارید و قصد خرید یک چراغ مطالعه برای بالای سر خود دارید، نور با کمی ترکیب آبی یا نور طبیعی برای مطالعه مناسب‌تر هستند چرا که نورهای سرد کنتراست بیشتری بر روی صفحه کتاب ایجاد می‌نمایند.

در اتاق خواب برای روشنایی موضعی و تاکیدی و همچنین برای داشتن نوری غیرمستقیم جهت کمتر اذیت شدن چشم‌ها و داشتن آرامش بیشتر، چراغ ریلی یک گزینه بسیار مناسب خواهد بود که بتوان با آن جهت نور را نیز تغییر داد.
میزان نور مناسب: ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین

2. نورپردازی LED برای دفتر خانگی و اتاق کامپیوتر

اگر یک اتاق کار در خانه خود دارید یا برای کار با کامپیوتر و کتابخانه اتاقی اختصاص داده‌اید، هدف شما داشتن بهره‌وری و تمرکز بالاتر در این اتاق از خانه است. قرار دادن نورهای سرد و یخی برای مغز نور روز را تداعی نموده و مغز سراتونین بیشتری ترشح نموده و سطح هوشیاری و تمرکز شما را بالا می‌برد. همچنین چراغ‌ها و لوستر را جایی قرار دهید که بر روی صفحه مانیتور انعکاس ایجاد نکند. در ضمن وجود یک چراغ رومیزی برای افزایش نور در محل کیبورد و مطالعه بسیار عاقلانه است.
میزان نور مناسب: ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلوین
دمای رنگ مناسب: ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین

3. نورپردازی LED برای اتاق نشیمن

اتاق‌نشیمن یا هال خصوصی یکی از اتاق‌های پر استفاده در هر خانه است. افراد خانه و دوستان در این اتاق دور هم جمع می‌شوند و به گفتگو و دیدن تلویزیون می‌پردازند. ریلکس بودن و راحتی این بخش از خانه بسیار اهمیت دارد. همچنین بسیاری از مواقع کودکان در کنار والدین مشغول انجام تکالیف خود در این اتاق می‌باشند. وجود منابع مختلف نوری برای نیازهای متفاوت، لازم و ضروریست. مانند اتاق خواب بهتر است از نورهای یخی و سرد دوری کنید چرا که وجود نور آبی در طیف نور این لامپ‌ها باعث ترشح سراتونین و افزایش سطح انرژی می‌شود. لامپ‌های جهت‌دار و قابل تنظیم می‌تواند به دیوار تابانده شوند و یک اثر هنری یا عکس‌های خانوادگی را نورپردازی نمایند همچنین این گونه لامپ‌ها انعکاس کمتری بر روی تلویزیون دارند.
میزان نور مناسب: ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین

امروزه در طراحی‌های داخلی توجه زیادی منعطف چراغ خطی شده است و بسیاری از معماران، از نورهای خطی برای نورپردازی داخلی و چشم‌نوازتر کردن فضا استفاده می‌کنند.

4. نورپردازی LED برای اتاق پذیرایی

وقتی با اعضای خانواده و مهمانان مشغول خوردن یک غذای خوب هستیم روشنایی بیش از حد و زننده مطلوب نیست، همچنین نور خیلی کم باعث خواب‌آلودگی می‌شود. بسته به اینکه شبانگاه در حال صرف شام هستیم یا یک بعد از ظهر در حال خوردن میان وعده، یک آویز دیمرپذیر کمک می‌کند که سطح روشنایی را در کل روز کنترل نماییم. همچنین انتخاب لامپ‌های شفاف برای لوستر، درخشش و زیبایی آن را دو چندان می‌نماید.
میزان نور مناسب: ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ کلوین

5. نورپردازی LED برای آشپزخانه

از آنجا که آشپزخانه محلی است که اکثر خانواده‌ها زمان زیادی را در آن می‌گذرانند، طراحی مناسب آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است خصوصاً از جهت نورپردازی. ما نظر طراحان برجسته را در خصوص نور آشپزخانه جویا شدیم و توصیه‌های آن‌ها در بایدها و نبایدهای نورپردازی و روشنایی آشپزخانه را برای شما آورده‌ایم.

آشپزخانه در اساس یک محل کار است. نور صبحگاهی آشپزخانه بایستی سفیدتر و سردتر باشد تا حس بیداری و شروع روز را در حین آماده کردن و خوردن صبحانه القاء نماید. همچنین اگر یک کانتر یا میز در آشپزخانه دارید، یک آویز دیمرپذیر با نور گرم محیط را برای شام شبانه مطلوب‌تر می‌نماید. همچنین استفاده از چراغ‌های توکار و چراغ‌های زیر کابینتی، انجام امور آشپزخانه را آسان‌تر می‌نماید.
میزان نور مناسب: ۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۲۷۰۰ تا ۵۰۰۰ کلوین

• سنت‌‌شکنی کنید! نیازی نیست که همیشه در بالای کانتر آشپزخانه یک آویز وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال در آشپزخانه فوق درخواست مشتری یک صحنه غیر منقطع بوده یعنی دید یکسره بدون حضور مزاحم و به همین دلیل از لوستر و آویز استفاده نشده است در عوض از چراغ‌های توکار که عموماً مورد استفاده مکان‌های تجاری است استفاده شده.
• نورپردازی را در ارتفاع‌های مختلف استفاده کنید. چراغ‌های زیرکابینتی را با چراغ‌های توکار سقفی (معروف به سیلندری) به همراه یک آویز برای ایجاد نقطه تمرکز در کنار هم استفاده نمایید. تا جایی که امکان دارد برای هر کدام از دیمر استفاده نمایید. برای ایجاد حس آرامش و زیبایی زیرکانه سطح نور را کاهش دهید.
• نور کاری (task lighting) را در نقاط مخفی مانند زیر کابینت و چراغ‌های توکار قرار دهید و از آویز یا لوستر بیشتر به عنوان جنبه دکوراتیو بهره ببرید. به این ترتیب انتخاب مدل آویز ساده‌تر خواهد بود و بعد هنری آن افزایش می‌یابد چرا که نور اصلی کار را از سایر چراغ‌ها تامین نموده‌اید. می‌توانید لوستر را به مانند جواهر در نظر بگیرید و از آن توقع نور فراوان نداشته باشید.
• نور عمومی آشپزخانه بایستی راهروها، صفحه کابینت‌ها، سینک و اجاق گاز را پوشش دهد. بدین صورت مستقل از اینکه کجا قرار گرفته اید و چه کار می‌کنید، نقطه تاریکی باقی نمی‌ماند. این چراغ‌های توکار سه خانه مشکی در عکس فوق حس مدرن و امروزی به دکوراسیون داده است.
• آشپزخانه‌های امروزی محلی برای جمع شدن اعضاء خانواده هستند؛ در آن‌ها غذا تهیه می‌شود، صرف می‌شود، صحبت و گفتگو شکل می‌گیرد و حتی گاهی کارهایمان را در آشپزخانه انجام می‌دهیم. به همین جهت است که به لایه‌های متعدد نور نیاز داریم. از مرزها عبور کنید، بسیاری از ویژگی‌ها ممکن است متضاد به نظر بیاید ولی زیبا و چشم‌نواز باشد.
• بهتر است تمام نور را از سقف تامین نکنید چرا که این کار باعث می‌شود بر روی سطح کار در حین آشپزی سایه بیفتد. در آشپزخانه فوق از دیوار به‌عنوان سطح تابش استفاده نموده‌ایم همچنین نور زیر کابینتی مناسب نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد. در مورد تمام نورپردازی‌ها به بازتابش نورها توجه نمایید و از ایجاد خیرگی جلوگیری کنید.

6. نورپردازی LED برای دستشویی

اکثر ما قبل از رفتن به مدرسه یا محل کار در جلوی آینه دستشویی آماده می‌شویم. بهتر است نور از اطراف آینه به صورت بتابد تا اینکه از سقف. نور کافی به شما کمک می‌کند که اصلاح صورت یا آرایش مناسبی انجام دهید. همچنین بسیاری از ما پس از بیدار شدن ابتدا دوش می‌گیریم، لذا قرار دادن یک چراغ روکار با درجه حفاظت مناسب در بالای دوش راه مناسبی برای تابش نور سرد و شروع یک روز با حداکثر هوشیاری است.
میزان نور مناسب: ۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ لومن
دمای رنگ مناسب: ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلوین

در طراحی امروزی دستشویی محل امن و آرامش در نظر گرفته می‌شود و اضافه شدن دوش و وان توجه ویژه‌ای برای نورپردازی این اتاق می‌طلبد. زمانیکه این کار به‌طور اصولی انجام شود نتیجه بسیار رضایت‌بخش خواهد بود. به یاد داشته باشید که روز را در این اتاق شروع می‌نمایید و به پایان می رسانید.

• نورپردازی دستشویی در محل آینه
  این نقطه از دستشویی یکی از مهم‌ترین بخش‌های این اتاق می‌باشد. عمده وظیفه چراغ‌های این منطقه روشن نمودن سر و صورت برای اصلاح و رسیدگی می‌باشد. یکی از اشتباهات رایج در نورپردازی، قراردادن چراغ‌های توکار درست در بالای آینه‌ها می‌باشد. این کار باعث ایجاد سایه بر روی صورت می‌شود و کار اصلاح صورت را سخت می‌نماید.
  استفاده از چراغ‌های خطی افقی t5 یا دیوارکوب در هردوطرف آینه یکی از بهترین راه‌های نورپردازی یکدست بر روی صورت می‌باشد. البته با توجه به ابعاد و محل قرارگیری آینه، قرار دادن دیوارکوب در طرفین آینه ممکن نیست (البته می‌توان دیوارکوب را مستقیماً بر روی آینه نصب کرد ولی این کار معمولاً هزینه و ملاحظات زیادی می‌طلبد). فقط در این صورت است که چراغ بالای آینه را برای تامین نور مناسب می‌دانیم. این چراغ در بهترین حالت در ارتفاع ۱۸۰ الی ۲۰۰ سانتیمتری زمین قرار می‌گیرد و حداقل ۱۵۰۰ لومن شار نوری دارد. بهترین انتخاب پخش نور یکدست به طول ۶۰ سانتیمتر است که منجر به پوشش نور یکنواخت بر روی صورت و مو می‌گردد.
  محدوده دوش محل ثانوی نورپردازی می‌باشد. در حمام‌های کوچک اگر محدوده دوش با درب شیشه‌ای از بقیه محیط جدا شده است، نیازی به چراغ مختص دوش نمی‌باشد؛ در غیر اینصورت یک چراغ توکار با پوشش شیشه‌ای یا پلی‌کربنات توصیه می‌شود. یک چراغ مشابه در بالای وان و روشویی، نورپردازی اختصاصی را تمام می‌کند.

• نور عمومی محیط
  یک نور پرکننده به‌عنوان جایگزین نور طبیعی می‌تواند روشنایی عمومی محیط را تامین نماید. به‌طور معمول استفاده از آویز به دلیل کوتاه بودن سقف دستشویی‌ها مقدور نیست. می‌توان از چراغ‌های روکار برای این منظور بهره برد. همچنین می‌توان از نورهای ترکیب شده با معماری بهره برد. بسیاری از این روش‌ها برای نورپردازی دستشویی قابل اجرا و شکیل می‌باشند.

• نور دکوراتیو (Accent Lighting)
  اگر متراژ دستشویی به اندازه‌ای است که امکان نصب یک شلف برای قرار دادن یک گلدان یا اثر هنری دردستشویی وجود دارد، از یک یا دو چراغ توکار برای جلا بخشیدن به این شلف استفاده نمایید. همچنین چراغ‌های توکار با نور نیمه متمرکز می‌توانند بر روی کاشی‌کاری‌های دستشویی بتابند و آن‌ها را جذاب‌تر نمایند.

• در حال حاضر لامپ‌های سرپیچ دار و جایگزین هالوژن LED بهترین انتخاب برای محیط خانه هستند

لامپ‌های دارای نشان استاندارد و برچسب انرژی گران‌تر هستند ولی هم نور بهتری و هم عمر بیشتری دارند. ولی تکنولوژی LED با رشد خوبی در سالیان اخیر مواجه بوده که نتیجه آن قیمت مناسب‌تر و کیفیت بیشتر آن است. با توجه به فاکتورهای زیست محیطی و خطرات لامپ‌های گازی توصیه می‌کنیم حتماً از لامپ‌های LED استفاده کنید. برای مقایسه بازده نوری لامپ‌های مختلف می‌توانید از این اعداد استفاده کنید:

• • لامپ رشته‌ی معمولی: ۱۰ تا ۱۴ لومن بر وات
  • لامپ هالوژن رشته‌ای: ۱۲ تا ۱۷ لومن بر وات
  • لامپ کم مصرف: ۴۰ تا ۶۰ لومن بر وات
  • لامپ LED کم قیمت: ۶۰ تا ۷۰ لومن بر وات
  • لامپ LED کیفیت بالا: ۸۰ تا ۱۱۰ لومن بر وات

• روشن کردن سقف اتاق بهتر از روشن کردن کف اتاق است

متاسفانه نورپردازی با استفاده از لامپ‌های سیلندری و هالوژنی به دلیل راحتی اجراء توسط بسیاری از سازندگان انجام می‌شود؛ ولیکن وقتی در زیر نور این لامپ قرار می‌گیرید سایه‌های تیز بر روی صورت شما می‌افتد و اگر به آن‌ها مستقیم نگاه کنید، چشم را آزرده می‌کنند.
چراغ‌های توکار به خوبی زمین را روشن می‌کنند ولی سقف را تاریک نگه می‌دارند. این روش نورپردازی برای فروشگاه‌ها، پارکینگ‌ها و مشاعات مناسب است و بهره‌وری بالاتری دارد ولی برای محیط خانگی چندان دلنشین نیست.
نور عمومی مناسب توسط چراغی ایجاد می‌شود که عمده نور را به سقف بتاباند و رنگ سقف نیز بهتر است یکدست سفید باشد. بدین صورت سقف خانه از کف روشن‌تر به نظر می‌آید و این بطور طبیعی همان حالتی است که در دنیای خارج انتظار داریم؛ یک آسمان آفتابی و روشن حس شاداب و سرزنده در ما ایجاد می‌کند. در غیر این صورت، زمین روشن و سقف تیره حس ناخوشایند و ناراحت در بیننده القاء می‌کند.
برخی کارشناسان معتقدند که چراغ توکار می‌تواند به عنوان نور کاری (Task Lighting) استفاده شود ولی به عقیده ما سقف از سطح کار فاصله فراوانی دارد. به همین دلیل است که شما برای کار به یک آویز یا دیوار کوب یا یک چراغ رومیزی نیازمندید. میزان نوری که به سطح کار یا آبژه می‌تابد با مجذور فاصله از منبع نور نسبت عکس دارد. یعنی اگر فاصله چراغ را از سطح کار را دو برابر کنید، روشنایی روی کار یک چهارم حالت قبل می‌گردد. هرچه فاصله بیشتر شود باید منبع نور قوی‌تری به کار برد و به همین دلیل نور کاری در فاصله دور غیر قابل اجرا است.

• اکثر خانه‌ها نیازمند نور کاری (Task lighting) بیشتری هستند

 هر اتاق از خانه حداقل به یک عدد و معمولاً به چند عدد چراغ برای نور کاری نیاز دارد. اگر در هر اتاق چندین منبع نور قرار دهیم معمولا باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی نیز می‌شویم. در دفتر کار معمولاً مهم‌ترین چراغ، نور کاری در بالای میز کار است. یک چراغ قابل تنظیم در بالای میز کار مناسب به نظر می‌رسد؛ شما می‌توانید از یک آویز قابل تنظیم استفاده نمایید و آن‌را به سطح میز نزدیک کنید. به یاد داشته باشید که هرچه چراغ به سطح میز نزدیک‌تر باشد به تعداد کمتری لامپ نیاز خواهید داشت.

بعنوان مثال تمام سطوح کانتر آشپزخانه نیازمند نور کاری هستند. چنین نوری با استفاده از چراغ زیرکابینتی تامین می‌شود. این چراغ می‌تواند در زیر خود کابینت قرار گیرد یا بر روی دیوار زیر کابینت. تا حد ممکن سعی کنید که چراغ‌ها در سطح چشم نصب شوند ولی برای چشم خیرگی ایجاد نکند.

همچنین نورهای کاری حتماً توسط کلید جداگانه برق‌دار شوند و تا حد امکان از روشن شدن همه چراغ‌ها با یک کلید خودداری کنید. برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی، استقلال مدارهای لامپ اهمیت فراوانی دارد.

• چراغ مطالعه را در مکان مناسب قرار دهید.

چراغ مطالعه بایستی نزدیک به کتاب یا مجله شما باشد. در حالت کلی، نور مناسب مطالعه از بالای شانه یا دیوار پشت سر شما تابیده می‌شود. یک آباژور کوچک بر روی یک میز با ارتفاع کم مناسب مطالعه نیست. ارتفاع لامپ برای مطالعه اهمیت فراوانی دارد. در پذیرایی چندین محل برای مطالعه در نظر بگیرید. بهترین مکان برای قرار دادن چراغ مطالعه در اتاق خواب، بالای تخت خواب بر روی دیوار است.

• اکثر اتاق‌های خواب نور عمومی کافی ندارند

در زمان مطالعه در تخت خواب، نیازی به نور عمومی ندارید. ولی وقتی لباس می‌پوشید یا در حال جمع کردن چمدان هستید، به نور عمومی نسبتاً زیادی نیازمندید. اگر سطح نور عمومی در اتاق کم باشد پیدا کردن وسایل برای شما مشکل می‌شود.

• هر دستشویی حداقل به دو دیوار کوب نیاز دارد که در طرفین آینه قرار گرفته‌اند

نوری که از بالای آینه تابیده می‌شود بر روی صورت سایه می‌اندازد. مجدداً تاکید می‌کنیم وقتی چراغ‌ها در محل مناسب قرار می‌گیرند به وات کمتری برای لامپ‌ها نیاز خواهید داشت.

• برای آباژورها شِید تیره انتخاب نکنید

بسیاری از افراد لامپ‌ها را در زیر پارچه‌های تیره آباژور مخفی می‌کنند. با این کار لومن بر وات لامپ را چندین برابر کاهش می‌دهید. پارچه‌های ضخیم یا تیره رنگ تا 80 درصد از نور را جذب می‌کنند و نتیجه مطلوبی از جهت میزان روشنایی ندارند. اگر از جهت زیبایی از چنین چراغی استفاده می‌کنید اشکال خاصی ندارد ولی از لحاظ بازده نوری مقدار زیادی تلفات خواهید داشت.

• زیر زمین، انباری، پارکینگ و سایر نقاط کم تردد را نیز در نظر بگیرید

شاید روزی چند دقیقه را در پارکینگ بگذرانید یا هفته‌ای یک بار سری به انباری بزنید ولی این موضوع نباید باعث شود که به روشنایی این محل‌ها بی‌توجهی کنید.

در حالت کلی بهترین نور برای روشنایی خانه و محل کار که سازگار با بدن و چشم انسان باشد و آسیبی به ما نزند، نور غیرمستقیم خورشید است. امروزه معماران سعی در استفاده هرچه بیشتر از نور طبیعی در ساختمان دارند. اما نور خورشید در عمل به سختی بهره‌برداری می‌شود چرا که شدت آن در ساعات مختلف متفاوت بوده و ممکن است در لحظه نیاز موجود نباشد. اصولا قصد بشر از اختراع لامپ، افزودن به ساعات روز و بالا بردن کارایی انسان در طول روز بوده است. بهترین منبع نور پس از خورشید، تکنولوژی LED است؛ خصوصاً در دهه اخیر با رشد و پیشرفت گسترده محصولات روشنایی LED شاهد سازگاری هرچه بیشتر این محصولات با بدن و سیستم بینایی انسان هستیم.

تحقیقاتی در سال ۲۰۱۱ در امریکا نشان داد که آمار بیماری‌های چشمی طی چند سال گذشته، به دلیل استفاده گسترده مردم از لامپ و چراغ های فلورسنت ، ۱۲ درصد افزایش یافته است. تمایل مردم به نورهای شدید مهتابی با دمای رنگ بالا (نورهای سرد) و استفاده از ادوات روشنایی قدیمی که اشعه ماوراء بنفش (UV) تولید می‌کنند، باعث این افزایش شده است. در کنار این موضوعات، استفاده بی امان از موبایل، لپتاپ و تبلت باعث می‌شود تا چشم تحت تابش میزان قابل توجهی نور حاوی امواج نوری آبی رنگ قرار بگیرد که این نیز مضرات خاص خودش را دارد. موضوع دیگر قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید بدون استفاده از کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی است که باعث بروز بیماری های پوستی و چشمی می‌شود. چیزی که در همه این منابع نوری مشترک است وجود نورهای با طول موج کوتاه در آن‌ها است.

به‌طور خلاصه شما با استفاده از محصولات روشنایی LED در منزل و محل کار، کیفیت رنگ، زیبایی و انعطاف‌پذیری بالا خواهید داشت و از آلودگی‌های جیوه، مضرات نور ماوراء بنفش و خستگی چشم در اثر تابش پرتوهای پر انرژی در امان خواهید بود.

این موارد مهم‌ترین نکات مربوط به اصول نورپردازی خانه‌ به شمار می‌روند. بهترین راه برای آگاهی از آخرین اخبار، متدها و شیوه‌های روشنایی و نورپردازی، مطالعه مجله اکووات است که اطلاعات مرتبط با روشنایی و نورپردازی شما را به روز نگاه می‌دارد.

امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.  این مقاله توسط تیم تحریریه اکووات تهیه شده است. اگر از خواندن این مقاله راضی بودید، خواندن آن را به دوستانتان نیز پیشنهاد کنید. همچنین می‌توانید سوالات خودتان را در قسمت کامنت با ما مطرح کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با دفاتر فروشگاهی ما تماس بگیرید.

با اکووات همراه باشید.