درجه حفاظت الکتریکی (IP) چیست؟

استانداردسازی و استفاده از علائم و قوانین یکسان طی قرن‌های گذشته مورد استقبال صنایع مختلف بوده است، به طوری که بسیاری از بزرگان صنایع مختلف با هزینه‌های شخصی اقدام به تاسیس موسسات و اتحادیه‌هایی به منظور طراحی این استانداردها کرده اند. درجه حفاظت الکتریکی اصطلاحی در استاندارد IEC است که بر اساس آن محفظه‌های تجهیزات الکتریکی با کدهای استانداردی با دو حرف IP در کنار دو رقم، از نظر نفوذ در برابر عوامل خارجی تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه در رابطه با مفهوم درجه حفاظت الکتریکی بیشتر توضیح می‌دهیم.

درجه حفاظت الکتریکی چیست؟

درجه حفاظت الکتریکی IP طبقه بندی امکان ورود ابزار، انگشتان انسان و آب به یک دستگاه برقی می باشد. دسته بندی بدنه دستگاههای الکتریکی توسط استاندارد IEC انجام شده و بر روی دستگاه درج می‌گردد.

درجه حفاظت تابلو بصورت IPXX بیان می شود که دو رقم بعد از حروف IP نشانگر نوع آن است. رقم اول که بین ۰ تا ۶ است سطح حفاظت در برابر جسم سخت خارجی و نیز حفاظت افراد را مشخص می‌کند. رقم دوم بین ۰ تا ۸ است و میزان حفاظت را در برابر نفوذ آب (و نه هیچ مایع دیگر) مشخص می‌کند. هر چه این رقم‌ها بیشتر باشند میزان حفاظت بیشتر است. یکی از این استانداردها و تعاریف بین المللی درجه حفاظت الکتریکی IP است. برای مثال IP67 که در خیلی از تابلوها و حتی قطعات الکتریکی می‌توان دید نمایانگر ایمنی در مقابل نفوذ گرد و غبار و ایمنی در مقابل غوطه ور شدن است. دو رقم IP  باید با هم متناسب باشند. IP68 نشان دهنده بیشترین حفاظت نفوذ است.

هدف این استاندارد ارائه تعریف دقیق از لغات کلی مانند “ضد آب” (water-proof) می‌‌باشد. و ضد آب بودن یک قطعه را در دسته های مختلف بررسی می‌کند. به عنوان مثال یک تابلو برق ساختمانی در برابر بارش باران معمولی مقاوم است ولی در صورت پاشش آب با شلنگ، قسمت‌های برقی خیس می‌شوند و احتمال خطر وجود دارد.

برای استفاده از یک دستگاه در محیط خانگی و اداری، حداقل IP مورد نیاز IP22 می باشد و معنی آن اینست که دست یا انگشتان امکان تماس با قسمت‌های برقدار ندارند و نیز در برابر پاشش قطرات آب موضعی، خطر برق گرفتگی وجود ندارد.

IP00 به معنی هیچ نوع حفاظت الکتریکی بوده و مثال آن یک ترانسفورمر توزیع است که کلیه اجزاء برقدار آن بصورت مستقیم در دسترس است و بدون وجود اتاقک، امکان تماس با بدن و برق گرفتگی وجود دارد.

IP53 حداقل IP برای دستگاهی است که در محل غیر مسقف نصب می‌گردد که در صورت حساسیت IP54 توصیه می‌شود. بصورت کلی درجه حفاظت الکتریکی یا IP برای چراغ‌های فضای باز مانند پروژکتور ال ای دی و یا چراغ خیابانی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.