نورپردازی نما – نمای ساختمان

نورپردازی نما روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شود و تولیدکنندگان در ارائه روش‌های جدیدتر از یکدیگر پیشی می‌گیرند. درگذشته تنها کاربرد آن در روشن کردن مجسمه‌ها و بناهای تاریخی بود ولیکن امروزه یک جزء جدایی‌ناپذیر هر سازه، نورپردازی آن است. این استقبال بی‌دلیل نیست، با این تکنیک نه تنها شکل بنا مورد تاکید قرار می‌گیرد بلکه روح اثر نیز به منصه ظهور می‌رسد. علاوه بر این یک نورپردازی موفق، نقاط مثبت یک بنا را مشخص‌تر نموده و نقاط ضعف آن را از نظر دور می‌کند.

هدف از نورپردازی نما ساختمان‌ها این است که نه تنها زیبایی‌های نما و معماری ساختمان‌ها در شب دیده بشود، بلکه حتی زیبایی این ساختمان‌ها فراتر از آن چه روزها قابل رویت است برود و چشم‌نوازتر باشد. در سالیان اخیر و با گسترش استفاده تکنولوژی ال‌ای‌دی و فراگیرشدن سیستم‌های کنترل هوشمند، تحولات بزرگی در زمینه نورپردازی نما و روشنایی ساختمان‌ها رخ داده است. نورپردازی مدرن نمای ساختمان نکات مثبت متعددی با خود همراه داشته است؛ کاهش هزینه‌ها، تحولات بصری و ایجاد جاذبه‌های توریستی تنها شماری از پیامدهای مثبت بکارگیری از تکنولوژی مدرن و چراغ های LED در جریان طراحی و اجرای نورپردازی نمای ساختمان‌هاست.

چه زمان نورپردازی نما متولد شد؟

پس از جنگ جهانی اول در یک بروشور شرکت جنرال الکتریک (شرکتی که ادیسون از موسسان آن بود) به این نکته اشاره کرده بود که با نور مناسب می‌توان ویژگی‌های یک بنا را با شکوه و زیبایی بیشتری نشان داد. سال 1930 در منهتن آمریکا اولین نورپردازی نما صورت گرفت و سپس این ایده به سرعت گسترش یافت و منهتن به همین دلیل بعدها به شهر نورانی معروف شد.

رشد هنر نورپردازی در اروپا به دو علت گسترش یافت: پیشتازی در مُد و رشد ظرفیت تولید الکتریسیته. در اروپا تمرکز بیشتر بر روی ظرافت و ریزه‌کاری بیشتر از آمریکا وجود داشت و دلیل آن وجود ساختمان‌های تاریخی و تمدن قدیمی‌تر در اروپا بود. یک اتفاق مهم تاسیس انجمن نورپردازی در سال 1969 بود.

یکی از اهداف این انجمن جلب توجه عمومی به طراحی نورپردازی بود. این انجمن امروزه افراد حرفه‌ای را برای نمایش خصوصیات منحصربفرد سازه‌ها گرد هم آورده است و یکی از اهداف آن رشد سلیقه سازندگان و طراحان شهری با کاربرد نور در بناها می‌باشد.

دید مدرن به نورپردازی

روشنایی بیرونی (outdoor) دو رکن اساسی دارد: زیبایی و کاربرد. این مطلب بسیار مهم است چراکه علاوه بر جنبه هنری، کاربرد مشخصی از نور مد نظر می‌باشد که بدین وسیله بنا جذابیت یافته و به یاد می‌ماند. به‌عنوان مثال یک چراغ خیابانی صرف نظر از شکل هنرمندانه‌اش، وظیفه روشنایی مناسب جهت عبور و مرور را دارد. کاربرد در اینجا یک معنی دیگر هم برای طراحان exterior دارد و آن افزایش رغبت انسان‌ها به بازدید مجدد و ایجاد یک تجربه دلنشین می‌باشد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله جامع نورپردازی فضاهای باز را در اینجا بحوانید.

سه دسته نور در نما به‌کار می‌رود:

•  پروژکتور. بر روی سازه‌های سنگی و بتنی کاربرد گسترده ای دارد و بخش وسیعی از نما را روشن می‌نماید.
• نور دکوراتیو. بر روی بخشی از سازه تمرکز دارد و بر روی کل نما تابیده نمی‌شود.
• نور رنگی. LED‌های رنگی برای روح بخشیدن به نما کاربرد وسیعی دارند؛ البته در به‌کار بردن رنگ می‌بایست دقت فراوانی به‌کار برد؛ کاربرد بی‌هدف و بدون مطالعه رنگ‌ها نه تنها زیبایی اثر را افزایش نمی‌دهد بلکه از کیفیت بصری بنا می‌کاهد.

نورپردازی کامل نما

بهترین روش برای سازه‌های تاریخی فرهنگی. بدون دستکاری در ذات بنا هرآنچه که هست را به نمایش می‌گذارد. در عمل با استفاده از پروژکتورهای قرار گرفته بر روی پایه در اطراف بنا اجرا می‌شود. این شیوه اجرا به دلیل عبور نور از شیشه‌های بنا مناسب هتل‌ها، مکان‌های اداری و مسکونی نمی‌باشد.

نورپردازی منطقه‌ای یا تاکیدی

اگر می‌خواهید بنا نقشی ماندگار در ذهن بیننده به جای بگذارد این نوع نورپردازی مهم‌ترین نوری هست که باید از آن بهره ببرید. پنجره‌ها، ستون‌ها و بالکن‌ها مناطقی هستند که با تاکید بر روی آن‌ها هارمونی کلی بنا به نمایش در می‌آید. نور تاکیدی یا منطقه‌ای همانطور که از نامش پیداست بایستی یکی از جنبه‌های بنا را بیشتر از باقی به یاد مخاطب بیاورد. به عنوان مثال، با تاکید بر روی ستون‌های ساختمان، بلندی و استحکام بنا را به مخاطب القا می‌نمایید. توان لامپ‌های به‌کار رفته کم الی متوسط است و محل نصب عموما بر روی خود نما می‌باشد. می‌توانید از وال واشرهای LED برای این منظور بهره ببرید.

نورپردازی پر زرق و برق

ساختمان‌های تجاری، تفریحی و مراکز خرید بایستی بسیار ویژه و متمایز به نظر بیایند. با قرار دادن چراغ‌های رنگی، تک‌رنگ و دینامیک ساختمان متمایز از سایر ساختمان‌ها به نظر خواهد آمد. این روش برای فضاهای شهری مانند پل‌ها و محل تقاطع اتوبان‌ها نیز کاربرد دارد و چهره شهر را جذاب‌تر می‌نماید. رشد تکنولوژی LED منجر به ساخت انواع نورهای رنگی در ابعاد بسیار متنوع گردیده؛ ولیکن بی‌دقتی در زمینه انتخاب رنگ یک اثر زیبا را به یک ساختمان معمولی بدل می‌سازد. مطالعه معانی رنگ‌ها در هر پروژه امری واجب در راستای کاربرد صحیح رنگ در نورپردازی می‌باشد.

نورپردازی پس‌زمینه

یک روش هنری برای جدا کردن ساختمان از باقی صحنه نورپردازی پس‌زمینه ساختمان است. پس‌زمینه ممکن است شامل درختان یا هر چیز دیگری باشد، با نورپردازی جزیی از بنا و نورپردازی کامل پس‌زمینه، ساختمان از کل تصویر جدا می‌شود و مانند یک سایه از دور به نظر می‌رسد. این شکل از نورپردازی در سالن‌های تئاتر و سینما بیشتر انجام گرفته است.

نورپردازی با نئون انعطاف‌پذیر

این نوع از نورپردازی با کمک ریسه‌های LED پلاستیکی و ضد آب قابل اجراست. در این تکنیک مرزهای قسمت‌های مختلف بنا به‌وسیله این ریسه‌ها روشن می‌شود. با این کار ساختمان از فاصله دور مانند یک طرح سه بعدی در فضا به نظر می‌آید.

موارد مهم برای انتخاب سبک نورپردازی نما

• ترکیب سازه (ابعاد و نوع معماری، متریال مورد استفاده، رنگ‌بندی نما و تاثیر فرهنگی)
• نقش بنا در مقایسه ساختمان‌های مجاور و ترکیب شهری.
• فاصله‌ای که بنا قابل روئیت است.
• محل‌های دسترسی به بنا (خیابان‌ها، میادین، پیاده‌روها …)
• سبک ساخت و محل‌های ممکن برای عبور سیم‌ها و نصب تجهیزات

در هنگام انتخاب تجهیزات نورپردازی نما موارد زیر را در نظر بگیرید: سرویس‌پذیری تجهیزات، ایمنی، حفاظت در برابر تاثیرات محیط، مقاومت در برابر پاشش آب و شستشوی نما، مقاومت در برابر تغییرات دمای هوا و قابلیت چرخش و تنظیم زاویه پس از نصب.

در انتها ذکر این نکته ضروریست که می‌توان با تهیه ادوات استاندارد و برندهای معتبر از هزینه‌های ثانوی جلوگیری به عمل آورد. بدین معنا که برخی تجهیزات غیراستاندارد با کیفیت و قیمت نازل عرضه می‌گردند و ممکن است پس از مدت کوتاهی دچار مشکل شوند. تعویض ادوات نصب شده بر روی نما بسیار مشکل‌تر از سایر قسمت‌های ساختمان بوده و کارفرمایان با تجربه هزینه نصب و نگهداری این تجهیزات را در کنار قیمت خود تجهیز در نظر می‌گیرند. استفاده از پروژکتور ال ای دی اکووات با نور یکنواخت و CRI>85 به زیبا نمایاندن فضای شما کمک شایانی خوهد کرد.

این موارد مهم‌ترین نکات مربوط به نورپردازی نمای ساختمان به شمار می‌روند. بهترین راه برای آگاهی از آخرین اخبار، متدها و شیوه‌های روشنایی و نورپردازی، مطالعه مجله اکووات است که اطلاعات مرتبط با روشنایی و نورپردازی شما را به روز نگاه می‌دارد.

امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.  این مقاله توسط تیم تحریریه اکووات تهیه شده است. اگر از خواندن این مقاله راضی بودید، خواندن آن را به دوستانتان نیز پیشنهاد کنید. هم‌چنین می‌توانید سوالات خودتان را در قسمت کامنت با ما مطرح کنید.

با اکووات همراه باشید.