نورپردازی و روشنایی هوشمند بیمارستان

امروزه بیمارستان‌ها یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین مراکز عمومی محسوب می‌شوند. نورپردازی و روشنایی هوشمند بیمارستان به دلیل حساسیت بالای کار پزشکان در روند تشخیص و درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی دو شیوه قدیمی و مدرن رایج در روشنایی هوشمند بیمارستان می‌پردازیم.

مسئولین بیمارستان‌ها همواره در تلاش‌اند با کمترین هزینه‌ی ممکن بهترین خدمات را ارائه دهند. این تلاش‌ها مدیران بیمارستان‌ها را وادار به اتخاذ روش‌هایی می‌کند که بتوانند بدون این که تغییری در کیفیت خدمات‌شان ایجاد شود، هزینه‌ها را کاهش دهند.

استفاده از روشنایی با شدت و دمای نور قابل تنظیم باعث می‌شود تا روشنایی و نورپردازی بیمارستان با توجه به ساعت قابلیت تنظیم داشته باشد.

امروزه بسیاری از بیمارستان‌ها به این واقعیت رسیده‌اند که با تغییر روشنایی و نورپردازی بیمارستان به سیستم‌های با مصرف انرژی پایین‌تر، می‌توانند در عین حال که هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند، کیفیت سرویس‌دهی خود را بالا ببرند.

لامپ و چراغ‌های نورپردازی و روشنایی هوشمند بیمارستان

رایج‌ترین نوع سیستم‌های روشنایی بهینه لامپ‌های ال‌ای‌دی هستند. هزینه‌های مرتبط با روشنایی و نورپردازی بیمارستان به طور تقریبی ۱۰ الی ۲۰٪ از هزینه‌های برق یک بیمارستان عادی با سیستم روشنایی قدیمی را شامل می‌شود. تحقیقاتی که توسط دپارتمان انرژی ایالات متحده انجام شده است نشان می‌دهد که یک بیمارستان ۱۰۰ تخت‌خوابی، با استفاده از لامپ‌های ال‌ای‌دی می‌تواند سالیانه حداقل ۲۰ هزار دلار از هزینه‌های جاری خود بکاهد. این رقم برای شرایط مشابه در ایران چیزی بیش از ۲۰ میلیون تومان در سال خواهد بود.

علاوه بر کاهش هزینه‌ها، استفاده از لامپ‌های ال‌ای‌دی در روشنایی و نورپردازی بیمارستان موجب می‌شود تا بیمارستان به سیستم‌های برق اضطراری با ظرفیت کمتری احتیاج داشته باشد یا که ساعت کار سیستم‌های برق اضطراری فعلی بیمارستان افزایش می‌یابد. همچنین سهم بیمارستان در تولید گازهای گل‌خانه‌ای کاهش پیدا می‌کند.

به طور معمول دوره بازگشت هزینه‌های لامپ‌های ال‌ای‌دی سه تا پنج سال به طول می‌انجامد که با توجه به عمر ۲۰ ساله این لامپ‌ها بسیار مطلوب به نظر می‌رسد. استفاده از این تجهیزات هزینه‌های تعمیرات و نگه‌داری را نیز به شکل چشم‌گیری کاهش می‌دهد.

لامپ‌های فلوئورسنت (مهتابی‌ها و لامپ‌های کم مصرف) به دلیل داشتن مقادیر گاز سمی جیوه می‌توانند خطراتی را برای بیماران و کارکنان بیمارستان به همراه داشته باشند. در جریان ساخت لامپ‌های ال‌ای‌دی هیچ نوع ماده سمی یا خطرناکی استفاده نشده، از این رو در صورت شکستگی این لامپ‌ها ایمنی و سلامت افراد تهدید نمی‌شود. برای یک مرکز درمانی چیزی مهم‌تر از کاهش خطرات احتمالی ناشی از مواد سمی در بیمارستان نیست.

کیفیت بالای نور، شدت و رنگ نور قابل تنظیم از جمله مزایایی است که استفاده از لامپ‌های ال‌ای‌دی را به عنوان روشنایی بیمارستان ضروری می‌سازد. وجود نور با کیفیت در زمان جراحی باعث افزایش کیفیت دید جراح، کاهش خطاهای احتمالی و بهبود عملکرد پزشکان می‌شود. همچنین قابل تنظیم بودن شدت و رنگ دمای نور لامپ‌های ال‌ای‌دی شرایط را برای بیماران و کارکنان بیمارستان در زمان‌های استراحت بسیار راحت‌تر می‌کند. امکان کنترل یک‌پارچه به وسیله کامپیوتر نیز مزیت دیگری است که در هیچ کدام از روشنایی‌های قدیمی پیدا نمی‌شود.

روشنایی و نورپردازی بیمارستان بر اساس اصول نورپردازی انسان محور

در مقاله‌ای که با نام «نورپردازی انسان محور چیست؟» منتشر کردیم، در رابطه با نورپردازی انسان محور و هدف آن صحبت کردیم. همچنین گفتیم که بدن ما تحت تاثیر روشنایی محیط، ساعت بیولوژیک خود را تنظیم می‌کند. نورپردازی انسان محور با استفاده از تکنولوژی ال‌ای‌دی و سیستم‌های کنترل هوشمند، سعی در شبیه‌سازی خصوصیات و ویژگی‌های نور طبیعی خورشید در ساعات مختلف شبانه روز را دارند تا به واسطه آن ریتم طبیعی روزانه بدن انسان دچار اختلال نشود. بیمارستان‌ها و مراکز نگهداری از سالمندان و بیماران مزمن از آن دسته محل‌هایی هستند که نسبت به نورپردازی انسان محور اقبال زیادی نشان داده‌اند. استفاده از چراغ های ال ای دی به واسطه سازگاری آن‌ها با سیستم‌های کنترل هوشمند و امکان کم و زیاد کردن روشنایی هر چراغ به صورت مجزا، توانسته با همراهی اصول نورپردازی انسان محور، به سرعت جای پای خود را در این مراکز محکم کند.

موسسه ملی اطلاعات بیوتکنولوژی ایالات متحده (NCBI) طی گزارشی بیان کرده است که بسیاری از بیماران بستری در بخش ICU با مشکلات ناشی از کمبود و یا اختلال خواب دست و پنجه نرم می‌کنند. در این گزارش آمده است که بیمارستان‌هایی که استانداردهای نورپردازی انسان محور را در کنار تکنولوژی LED و روشنایی هوشمند استفاده کرده‌اند، مثبتی در بهبود مشکلات خواب بیماران، کاهش استرس و تسریع روند بهبود به نتایج مثبتی دست یافته‌اند. تحقیقات دیگری نیز نشان داده‌است که نورپردازی انسان محور باعث بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آلزایمر می‌شود. در گزارش این تحقیقات آمده است که به کارگیری نورپردازی انسان محور در مرکز نگهداری افراد مبتلا به آلزایمر، از آن جهت که این افراد به علت فراموشی فعالیت بدنی کمی دارند و چندان در معرض نور خورشید و سیکل طبیعی شبانه روز قرار نمی‌گیرند، در خواب آن‌ها اختلالات زیادی مشاهده می‌شود. بهبود خواب این افراد به واسطه تکنولوژی ال‌ای‌دی باعث بهبود خلق و خو، رفتار و احوالات افراد مبتلا به آلزایمر و انواع دیگر فراموشی شده است.

بیمارستان لینکلن در شهر لینکلن ایالت نبراسکا در امریکا، با مساحتی بالغ بر ۲۷۹ هزار متر مربع به تازگی و در راستای طرح نوسازی، تجهیزات روشنایی و چراغ‌های خود را به چراغ و روشنایی LED ارتقا داده است. این مقاله اکووات به بررسی عملکرد سیستم روشنایی هوشمند بیمارستان لینکلن پرداخته است.

جدای از بحث کاهش مصرف انرژی و کمتر کردن هزینه‌های عملیاتی بیمارستان، این تغییرات می‌توانند در راستای تقویت مدیریت مرکزی و تفکر آینده‌نگر به مدیران بیمارستان کمک‌های قابل توجهی کنند. افزایش بهره‌وری و کارایی پزشکان و کارکنان بیمارستان، و بهبود پروسه درمان بیماران نیز نکاتی بوده است که در جریان اجرای این تغییرات مد نظر مدیران این بیمارستان بوده است.

نتایج بررسی‌ها نشان داده است که روشنایی هوشمند بیمارستان به طور مستقیم بر سرعت گرفتن روند تشخیص بیماری‌های مزمن، افزایش کارایی و خلاقیت کارکنان و کادر پزشکی، و بهبود میزان رضایت کارمندان و اعضای کادر پشتیبانی بیمارستان، تاثیر داشته است.

در ادامه چند نتیجه مهمی که سیستم روشنایی هوشمند بیمارستان برای مدیران بیمارستان لینکلن به ارمغان آورده است را با هم مرور می‌کنیم:

• تنظیم نور محیط بر اساس اتفاقات محیط: در زمان‌های ویژه، مثل زمانی که پزشکان قصد بررسی تصاویر رادیولوژی را دارند، سیستم روشنایی هوشمند بیمارستان، با تشخیص وضعیت بر اساس داده‌هایی که از محیط جمع‌آوری می‌کند، نور محیط را کمتر کرده تا پروسه تشخیص از روی تصویر دقیق‌تر و بهتر انجام شود.
• سیستم‌های روشنایی از قبل برنامه‌ریزی شده: سیستم‌های از پیش برنامه‌ریزی شده بر اساس فعالیت دیگر تجهیزات موجود در محیط نور خود را تنظیم می‌کنند. برای مثال وقتی که دستگاه تصویربرداری اشعه ایکس روشن باشد، سیستم کنترل روشنایی میزان نور محیط را بر روی مقدار مشخصی قرار می‌دهد که مناسب پروسه تصویربرداری است. با اتمام تصویربرداری نور به حالت قبلی خود برمی‌گردد.
• سنسورهای حساس به حضور افراد: سنسورهای حساس به حضور افراد در دفاتر و اتاق‌های استراحت پزشکان کار گذاشته شده‌اند. طریقه کار آن‌ها بسیار ساده اما در کاهش مصرف انرژی بسیار تاثیرگذار است. هر زمان که کسی در اتاق حضور داشته باشد سنسور عمل کرده و چراغ روشن می‌شود و با خروج افراد خاموش می‌شود.
• روشنایی شخصی‌سازی شده: کارکنان اداری بیمارستان بر اساس سلیقه و راحتی میزان نور محیط کارشان را در طول روز تنظیم می‌کنند. سیستم روشنایی هوشمند بیمارستان به طور دائم در حال ثبت عادات روشنایی کارکنان است و رفته رفته به طور خودکار کنترل نور را در دست می‌گیرد. علاوه بر افزایش میزان راحتی کارکنان، میزان مراجعه این افراد به بخش پشتیبانی فنی نیز کاهش یافته است.

با نگاهی کلی به تغییرات ایجاد شده در این بیمارستان متوجه می‌شودیم که روشنایی هوشمند بیمارستان، عواید بسیاری برای این مجموعه به همراه داشته که مهم‌ترین آن عواید راحتی و آرامش بیشتر بیماران و کارکنان مجموعه بوده است. درحال حاضر جهت روشنایی بیمارستان‌ها استفاده از پنل ال ای دی بسیار رایج است.

محصولات پیشنهادی اکووات جهت استفاده در بیمارستان‌ها:

این موارد مهم‌ترین نکات مربوط به روشنایی هوشمند بیمارستان به شمار می‌روند. بهترین راه برای آگاهی از آخرین اخبار، متدها و شیوه‌های روشنایی و نورپردازی، مطالعه مجله اکووات است که اطلاعات مرتبط با روشنایی و نورپردازی شما را به روز نگاه می‌دارد.

امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.  این مقاله توسط تیم تحریریه اکووات تهیه شده است. اگر از خواندن این مقاله راضی بودید، خواندن آن را به دوستانتان نیز پیشنهاد کنید. همچنین می‌توانید سوالات خودتان را در قسمت کامنت با ما مطرح کنید.

با اکووات همراه باشید.