نورپردازی با چراغ ریلی، نحوه نصب آن و تعمیرات و نگهداری چراغ ریلی

چراغ‌ ریلی LED یکی از شیوه‌های روشنایی و نورپردازی مدرن و جدید در فضاهای مختلف از فروشگاه گرفته تا گالری، دفتر اداری و محیط خانه است. در این شیوه نورپردازی، چراغ‌­های ریلی بر روی یک یا چند خط ریل قرار گرفته و علاوه بر حرکت در داخل ریل، ۳۶۰ درجه قابلیت چرخش و ساطع کردن نور به نقاط مختلف را دارند تا به راحتی به وسیله این چراغ‌­ها بتوان هر فضایی را روشن نمود و نور را به نقطه مورد نظر تاباند. برای خیلی از کسانی که قصد بکارگیری چراغ ریلی سقفی دارند شاید انتخاب نوع چراغ و لوازم همراه آن در میان تنوع زیاد محصولات بازار روشنایی مقداری سخت باشد. ما قصد داریم در این مقاله به صورت جامع مفاهیم مرتبط با طریقه نورپردازی ریلی، طریقه صحیح نصب آن و نکات مربوط به تعمیرات و نگهداری چراغ ریلی را بیان کنیم. همچنین در این مقاله به نکات مهم برای خرید چراغ ریلی نیز اشاره شده ­است تا بتوانید به راحتی چراغ ریلی مناسب فضای خود را انتخاب کنید.

انواع چراغ ریلی

چراغ ریلی در بازار روشنایی تنوع بسیار زیادی دارد. ما در این قسمت به دلایل زیاد از جمله مصرف کم و راندمان بالا، به چراغ ریلی LED اشاره می­‌کنیم. چراغ‌های ریلی ال ای دی موجود در بازار از نظر شکل ظاهری، توان مصرفی، نحوه نصب و شاخصه­‌های کیفی نوری به دسته­‌های گوناگون تقسیم می­شوند. به عنوان مثال چراغ ریلی ال‌ای‌دی تک فاز برای استفاده در ریل تک‌فاز و چراغ ریلی ۳ فاز برای استفاد در ریل سه فاز کاربرد دارند. در ریل ۳ فاز شما می­توانید در یک ریل، برخی از چراغ‌های ریلی را خاموش و برخی دیگر را روشن کنید. معمولا با کیفیت‌­ترین چراغ­ ریلی، چراغ ریلی COB است. COB در واقع مربوط به چیپ بوده و به معنی فناوری قرارگیری چیپ روی برد (Chip On Board) است. چراغ­ ریلی COB نسبت به انواع چراغ‌های ریلی سنتی، کیفیت نور بهتر و جلوه زیباتری دارد.

علاوه بر این انواع چراغ ریلی ۶۰ وات، چراغ ریلی ۳۵ وات، چراغ ریلی ۲۵ وات و همچنین چراغ ریلی ۱۵ وات، از دسته بندی­‌های چراغ‌های ریلی بر اساس توان مصرفی است. هرکدام از این چراغ‌ها بسته به ارتفاع، فضای مدنظر برای تابش نور و تعداد مورد نیاز، در مکان خاصی استفاده می­شوند. به عنوان مثال چراغ ریلی ۶۰ وات برای روشنایی فضاهایی با ارتفاع بیشتر از ۳ متر و یا روشنایی فضاهایی که به نور بیشتری برای جلب توجه نیاز دارند، نظیر ویترین فروشگاه استفاده می‌­شود.

از به روز ترین و محبوب­ترین چراغ‌های ریلی برای معماران، چراغ ریلی دارک لایت است. در چراغ ریلی دارک لایت با طراحی زیبای بدنه، منبع نور از فاصله مشخصی قابل رویت نبوده و تنها اثر نور دیده می­‌شود. به این ترتیب به زیبایی می­توان در فضاهای دکوراتیو از این چراغ‌ها استفاده کرد.

برای آگاهی از قیمت چراغ ریلی، خرید چراغ ریلی و نورپردازی ریلی، محصولات زیر را مشاهده نمایید.

چرا از چراغ ریلی استفاده کنیم؟

نسل‌های جدید چراغ‌های ریلی که چند سالی است وارد بازار شده است با نسل‌های پیشین و قدیمی‌تر خود تفاوت‌های زیادی در ریل، اندازه، طراحی، رنگ، اتصالات چراغ و نوع چراغ دارند. ریل‌های جدید به آسانی نصب می‌شوند و نیازی به سیم‌کشی ویژه و خاصی نیاز ندارند و در هر زمانی می‌توان آن‌ها را نصب کرد و به شبکه برق متصل کرد.علاوه بر این دلایل زیر نیز به صورت کلی از بهترین مزایای نورپردازی ریلی است.

1. قابلیت نصب روی زمین، سقف و دیوار، به صورت روکار، توکار و آویز
2. قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه منبع نور برای روشنایی همه فضاها
3. نصب راحت و آسان چراغ داخل ریل
4. ریل چراغ ریلی همه فن حریف است و می‌تواند در هر شکلی، با هر اندازه‌ای، در هر مکانی مورد استفاده قرار بگیرد.
5. قابلیت استفاده در فضاهایی که باید با استفاده محدود از فضای سقف، محیط بیشتری روشن شود.
6. تنوع زیاد چراغ‌­های ریلی و قدرت تطبیق آن­ها با نیاز پروژه
7. ایجاد نور با کیفیت و زیبا در فضا، خصوصا نور تاکیدی یا موضعی

با چند چراغ ریلی فضای مورد نظر ما روشن می‌شود؟

همچنین توان مصرفی چراغ و محل نصب آن و یا قیمت چراغ ریلی نیز عامل مهم دیگر در این انتخاب است. علاوه بر این نیز عوامل مهم دیگری همچون جذب نور دیوارها، نوع دکوراسیون و نورپردازی و تم استفاده شده در فضا نیز بر تعداد و نوع چراغ ریلی تاثیرگذار هستند.

برای تعیین دقیق تعداد چراغ های ریلی مورد نیاز برای روشنایی فضا، از نرم افزار دیالوکس استفاده می­‌شود. در این نرم افزار با استفاده از پلاگین های شبیه سازی شده چراغ ریلی، نورپردازی فضای مد نظر شما به صورت ۳ بعدی صورت گرفته و تعداد چراغ مورد نیاز شما مشخص می­‌گردد. برای استفاده از نرم افزار دیالوکس می­توانید این برنامه را از این لینک دانلود کنید و با استفاده از پلاگین دیالوکس چراغ­‌های اکووات، تعداد چراغ ریلی مورد نیاز خود را تخمین بزنید.

اگر هم برای انتخاب تعداد چراغ ریلی مورد نیاز فضای خود، زمان کافی نداشته و یا نیاز به مشاوره دارید، کارشناسان اکووات به صورت رایگان این کار را برای شما انجام داده تا با یک پیام، تعداد و نوع چینش چراغ ریلی مورد نظر شما مشخص شود. این مشاوره همراه با طراحی پروژه شما در پلاگین دیالوکس (Dialux) می‌باشد و شبیه سازی پروژه شما و روشنایی و نورپردازی آن توسط چراغ‌های اکووات انجام حواهد گرفت.
جهت مشاوره نورپردازی در واتساپ با ما در ارتباط باشید.

همچنین می‌توانید دیالوکس محصولات اکووات را دانلود نموده و از آن‌ها برای پروژه‌های نورپردازی خود استفاده نمایید.

نورپردازی تاکیدی Accent Lighting

نورپردازی تاکیدی به منظور ایجاد تاکید و جلب توجه به سمت اثر هنری یا محل مهمی از خانه، فروشگاه یا گالری استفاده می‌شود. برای نورپردازی تاکیدی می‌بایست ارتفاع مرکز اثر (نقاشی، مجسمه یا هر چیز دیگری که می‌خواهید آن را نورپردازی کنید) تا سقف را اندازه بگیرید. این عدد را در ۰٫۵۵ ضرب کنید تا فاصله محل نصب ریل تا دیوار را بدست آورید. مثلا اگر می‌خواهید یک نقاشی ۱٫۵ متری را به فاصله ۱٫۲ متر از سقف آویزان کنید، می‌بایست ۱٫۹۵ (فاصله سقف تا مرکز نقاشی) را در ۰٫۵۵ ضرب کنید. عدد حاصل ۱٫۱ در واقع فاصله ریل تا دیوار را نشان می‌دهد. بعد از محاسبه فاصله ریل، چراغ را در حالتی که نسبت به افق زاویه ۳۰درجه داشته باشد تنظیم کنید. این حالت بهینه نورپردازی ریلی است که موجب کمترین میزان خیرگی و ایجاد سایه می‌شود. توجه داشته باشید که اگر قصد نورپردازی شی‌ء‌ای را دارید که خود موجب خیرگی می‌شود، مانند قاب عکس، ریل را در فاصله بیشتر از یک متر تا دیوار قرار ندهید.

 نورپردازی دیواری Wall Washing

نورپردازی دیواری به حالتی از نورپردازی گفته می‌شود که سطح یک دیوار به وسیله ادوات روشنایی به طور کامل روشن می‌شود. توصیه می‌شود از نورپردازی دیواری wall-washing برای روشن کردن سطوح روشن و صاف استفاده کنید.

برای نورپردازی دیواری می‌بایست ریل را در فاصله ای مشخص از دیوار نصب کرد. اگر ارتفاع سقف ۲۸۰ سانتی‌متر یا کمتر است، ریل را در فاصله‌ای حدود ۶۰ الی ۹۰ سانتی‌متر از دیوار نصب کنید. اگر سقف ارتفاعی بیشتر از ۲۸۰ سانتی‌متر (۲۸۰ الی ۳۳۰ سانتی‌متر) دارد، ریل را در فاصله‌ای بین ۹۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متری دیوار نصب کنید.

نورپردازی دیواری Wall Grazing

تفاوت نورپردازی wall grazing با نورپردازی wall washing در فاصله ریل با سطح دیوار و ماهیت نورپردازی است. فاصل ریل با دیوار در این نوع نورپردازی حداکثر ۳۰ سانتی‌متر است. این فاصله کم به منظور ایجاد تاکید بر بافت‌ها و ناهمواری‌های موجود بر روی سطح دیوار به کار گرفته می‌شود. در واقع بر خلاف نورپردازی wall washing که برای سطوح صاف استفاده می‌شود، نورپردازی wall grazing برای سطح غیر صاف و نامتوازن استفاده می‌شود و تاکید آن بر ایجاد سایه گهگاه ترسناک کردن فضاست.

چراغ‌ ریلی ال‌ای‌دی یکی از پرطرفدارترین شیوه‌های روشنایی ‌است که از نظر کیفیت و مصرف بهینه، سرآمد دیگر شیوه‌های نورپردازی مدرن است. بایستی توجه داشته باشید در زمان نصب و استفاده از چراغ ریلی همواره فاصله مناسب چراغ با سوژه رعایت شود و چراغ‌های ریلی را در زاویه قرار دهیم که خیرگی چشم و سایه های شدید ایجاد نشود.

برای انتخاب چراغ ریلی و ریل به این فاکتورها دقت کنید!

• CRI:

شاخص نمود رنگ یا CRI بیانگر میزان شباهت رنگ اجسام زیر نور چراغ به رنگ واقعی آن­ها زیر نور طبیعی خورشید است. بنابراین هرچه این شاخصه در چراغ بالاتر باشد، اجسام زیر نور رنگ شفاف­تر و واقعی­تری دارند. CRI برای نورپردازی فروشگاه‌ها، فضاهای تجاری و یا گالری­ها بسیار اهمیت دارد زیرا در این فضاها باید رنگ­‌های نمایش داده شده تا حد امکان حقیقی باشد. در انتخاب چراغ ریلی مورد نظرتان، از چراغی با CRI بیشتر از ۹۰ استفاده کنید.

• Flicker یا چشمک

وجود سوسو در نور خروجی یا چشمک زدن آن(Flicker) باعث می­شود تا افراد حاضر در فضای نورپردازی شده با چراغ، دچار خستگی چشم و یا سردرد شوند. همچنین فلیکر، عکس­‌ها و فیلم­‌ها را با اختلال مواجه می­‌کند. بنابراین سعی کنید چراغ ریلی را انتخاب کنید که بدون چشمک یا Flicker-Free باشد.

• کیفیت هیت سینک

این فاکتور مستقیما به طول عمر چراغ ریلی ربط دارد. در چراغ با کیفیت، گرمای ایجاد شده توسط چراغ، به بدنه آن منتقل شده و در سطح بدنه پخش می­شود تا اجزای داخلی از حرارت و کاهش طول عمر مصون بمانند. بنابراین از چراغ ریلی با بدنه آلومینیومی با کیفیت استفاده کنید تا خیالتان از طول عمر چراغ راحت باشد.

• کیفیت ریل

ریل با کیفیت ریلی است که اولا بدنه آن تماما از آلومینیوم با کیفیت ساخته شده باشد تا با افزایش تعداد چراغ­‌ها دچار خمیدگی یا دفرمگی شکل نشود. دوما در ریل با کیفیت برای برقراری جریان از تسمه مسی و نه اتصالات نازک­تر استفاده شده تا هیچ گاه چراغ ریلی در داخل ریل خاموش نشود و اتصال آن به جریان همیشه برقرار باشد. ریل با کیفیت در گذر زمان دچار افتادگی و تغییر شکل نمی‌شود و به دلیل استفاده از تسمه‌های مسی به عنوان رسانا، احتمال بروز آتش سوزی و یا اتصالی را به صفر می‌رساند.

(پیش از این در مقاله‌ای ویژگی‌های یک ریل چراغ ریلی باکیفیت را از لحاظ جنس ریل، کیفیت و جنس رسانای درون آن و تفاوت ریل سرخط و رابط را بررسی کرده بودیم که می‌توانید آن را در اینجا مطالعه نمایید.)

انواع ریل و اتصالات چراغ ریلی سقفی

در کنار ریل‌های آلومینیومی قدیمی، ریل‌های تک فاز کاربردها و قابلیت‌های بسیاری را در کنار ظاهر زیباتر دارا هستند. ریل تک فاز برای فضاهای مسکونی، نورپردازی گالری و کافه بسیار مناسب است. همچنین برای اتصال انواع ریل به یکدیگر باید از رابط‌ مخصوص ریل استفاده نمایید. همچنین نوع دیگری از ریل به نام ریل‌های انعطاف پذیر وجود دارند. ریل‌های انعطاف پذیر ظاهر منحصر به فرد و جذابی دارند. نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که ساختار ریل‌های انعطاف پذیر را همیشه نمی‌شود با دست به فرم دلخواه تغییر داد و بسیاری از مواقع به دستگاه‌های مخصوص برای خم کردن ریل نیاز خواهید داشت.

راهنمای نصب چراغ ریلی به زبان ساده

رعایت نکات فنی در هنگام نصب چراغ‌های ریلی باعث می‌شود تا در نهایت روشنایی موثر، چند منظوره و کاربردی داشته باشیم. رعایت نکردن نکات فنی به معنی جایگذاری اشتباه یا داشتن نور نامناسب است که در هر دو حالت باعث ایجاد نور نامطلوب می‌شود، یعنی ایجاد خیرگی و روشنایی آزار دهنده. مهم‌ترین موضوع در رابطه با جاگذاری درست چراغ‌های ریلی، آگاهی از محل صحیح قرار گیری چیزی است که شما قصد نورپردازی آن را دارید. بهترین محل برای قرار دادن ریل در فاصله ۴۵ الی ۹۵ سانتی‌متری از دیوار می‌باشد. همچنین بسته به محل قرارگیزی تابلو یا رگال اجناس بهترین زاویه تابش در حدود ۶۰ درجه است. با این کار از ایجاد سایه‌های تیز جلوگیری کرده‌ایم. بعنوان مثال اگر ریل نزدیک‌تر از ۴۵ سانتی‌متر به دیوار نصب شود باید زاویه تابش بزرگتر از ۶۰ درجه تنظیم شود و اگر در عمل این زاویه از ۷۰ درجه بزرگتر شود سایه‌های ایجاد شده بر روی سطح کار تیز و نامناسب شده لذا در هنگام نصب به این نکته توجه نمایید. بهترین مکان برای نصب چراغ ریلی (فاصله چراغ تا دیوار) بین ۴۵ سانتی‌متر الی یک متر و برای نصب تابلو (فاصله سقف تا مرکز تابلو) بین ۶۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر است. شما می‌توانید بسته به سلیقه و هدف خود چراغ‌های ریلی را روی سقف و یا دیوار نصب کنید.

در نورپردازی دیواری حداکثر فاصله چراغ ریلی با دیوار ۳۰ سانتی‌متر است. این شیوه به منظور ایجاد تاکید بر بافت‌ها و ناهمواری‌های موجود بر روی سطح دیوار به کار گرفته می‌شود

در نورپردازی سقفی بهترین محل برای قرار دادن ریل در فاصله ۴۰ الی ۹۵ سانتی‌متری از دیوار می باشد (B) همچنین بسته به محل قرار گیری تابلو یا رگال اجناس بهترین زاویه تایش به دیوار در حدود ۶۰ درجه است با این کار از ایجاد سایه های تیز جلوگیری کرده ایم.

تعمیر و نگهداری چراغ ریلی

چراغ ریلی از آن دست ادوات روشنایی است که کاربردهای گسترده‌ای دارد. چراغ ریلی میان طراحان روشنایی به خاطر انعطاف‌پذیری و زیبایی‌های ظاهری‌اش از محبوبیت خاصی برخوردار است و رعایت یک سری نکات ساده در هنگام استفاده و نگهداری چراغ ریلی می‌تواند احتمال خرابی این نوع روشنایی را تا حد مطلوبی کاهش دهد و نیاز شما را به تعمیرات چراغ ریلی کاهش دهد.

جهت تعمیر چراغ‌های ریلی دو قسمت LED و درایور باید کنترل شود. ال‌ای‌دی این نوع چراغ‌ها به دلیل اینکه از نوع cob می‌باشد در صورت خرابی می‌بایست به طور کامل تعویض شود. همچنین باید به صورت کاملا محکم و با استفاده از خمیر سیلیکون به هیتسینک متصل شود که در چراغ‌های اکووات این عمل صورت گرفته است. همچنین در صورت وجود ایراد در بخش درایور، این بخش می‌بایست تعویض و یا تعمیر شود. استفاده از درایور مناسب، هم باعث افزایش عمر ال‌ای‌دی می‌شود و هم راندمان چراغ را بهبود می‌دهد.

یکی از مهم‌ترین نکات در هنگام خرید چراغ‌های ریلی، خرید چراغی است که با ریل‌های استاندارد سازگار باشد تا احتمال خرابی و نیاز به تعمیر برای لامپ ریلی در آینده کمتر شود. ریل‌های استاندارد در حال حاضر به سه سبک J – H و L تقسیم بندی می‌شوند. تفاوت این ریل‌ها در تعداد سیم‌ها و چگونگی سوار شدن چراغ ریلی بر روی ریل است. به شما توصیه می‌کنیم که حتما چراغ ریلی مورد نظر خود را سازگار با یکی از  این ۳ نوع ریل استاندارد انتخاب کنید تا در صورتی که خواستید طول ریل‌ها را زیاد و کم کنید و یا در قسمت جدیدی ریل نصب کنید، با مشکل مواجه نشوید.

نکته دیگری که باید در هنگام خرید به آن توجه کنید زاویه تابش چراغ ریلی است که متناسب با نیازهای شما در حاضر و آینده باشد. انتخاب مناسب و درست می‌تواند هزینه‌های شما را در آینده کاهش دهد.

پرسش‌های متداول

این موارد مهم‌ترین نکات مربوط به نورپردازی با چراغ ریلی، نصب چراغ ریلی و تعمیرات و نگهداری چراغ ریلی به شمار می‌روند. بهترین راه برای آگاهی از آخرین اخبار، متدها و شیوه‌های روشنایی و نورپردازی، مطالعه مجله اکووات است که اطلاعات مرتبط با روشنایی و نورپردازی شما را به روز نگاه می‌دارد.

امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.  این مقاله توسط تیم تحریریه اکووات تهیه شده است. اگر از خواندن این مقاله راضی بودید، خواندن آن را به دوستانتان نیز پیشنهاد کنید. هم‌چنین می‌توانید سوالات خودتان را در قسمت کامنت با ما مطرح کنید.

با اکووات همراه باشید.