چراغ‌های SMD و COB؟ کدام را انتخاب کنیم؟

چراغ‌های SMD و COB این دو عبارت را در هنگام خرید ادوات روشنایی ال‌­ای‌­دی، حتما در میان صحبت‌های فروشندگان شنیده‌اید. برای فعالان بازار روشنایی شاید این موضوع بسیار ساده و بدیهی باشد اما ممکن است بسیاری از خریداران محصولات روشنایی که اطلاعات تخصصی ندارند از تفاوت­‌ چراغ‌های COB و SMD آگاهی کافی نداشته‌ باشند. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت­‌های SMD و COB اشاره می‌کنیم.

مقدمه

بسیاری از مصرف کنندگان محصولات LED در پی یافتن تفاوت­‌های نسل‌­های مختلف لامپ می‌باشند. در این میان با توجه به کاربرد فراوان دو تکنولوژی COB و SMD اهمیت شناخت تفاوت­‌های این دو گونه، بسیار حائز اهمیت است.

در ابتدا لازم است به این نکته اساسی اشاره شود که اصولا انواع LED Poers, SMD و COB تنها شکلی از بسته‌بندی یا Packaging هستند به این معنی که داخل همگی آن‌ها LED Chip قرار دارد و تنها نوع مدار و شکل ظاهری این سه مدل متفاوت است.

پروژکتورهای ال‌­ای‌­دی به طور عمده به دو دسته SMDها (مخفف Surface Mounted Diodes) و COBها (مخفف Chip on Board) تقسیم‌بندی می‌شوند. پروژکتورهای SMD از تکنولوژی قدیمی‌تری استفاده می‌کنند که در آن همه چیپ‌های LED  بر روی یک سطح قرار می‌گیرند. در ابتدا لامپ­‌های LED با استفاده از تعداد زیادی قطعه پایه‌‌‌‌‌دار ساخته می‌شد که سختی های تولید و استفاده خاص خود را داشت. سپس تکنولوژی نصب سطحی فراگیر شد و اشکالات پایه‌دار‌بودن قطعات و مشکلات مرتبط به مقاومت گرمایی تا حد زیادی حل گردید؛ ولیکن هنوز برای تولید یک لامپ، تعداد زیادی قطعه SMD بایستی بر روی ماژول قرار گرفت و کار مونتاژ سخت‌تر بود. COB دقیقا برای حل این مشکل ارائه شد: تعداد زیادی چیپ (بین ۸ الی ۴۸۰ قطعه – یا بیشتر) بر روی یک بستر آلومینیوم–مس قرار می گیرد و عمل مونتاژ بسیار ساده‌تر می‌شود.

در کنار سادگی مونتاژ، COB چند ویژگی دیگر نیز دارد:

• مقاومت گرمایی کمتر نسبت به SMD و در نتیجه نیاز به هیت سینک کمتر
• لومن بر وات بیشتر به دلیل یکپارچگی عناصر(در حدود ۱۰ الی ۲۰ لومن بر وات نهایی)
• شکل‌های متنوع منابع نور (تقریبا به هر شکل دلخواه امکان ساخته شدن دارند.)

پروژکتورها و چراغ‌های SMD و COB؛ کدام یک به کارمان می‌آید؟

ابتدا نوع کاربری خودتان را مشخص کنید. آیا قصد استفاده از پروژکتور LED در محیط داخلی دارید یا یک محیط‌خارجی. میزان رطوبت و بارش نسبی در منطقه به چه شکل است آیا پروژکتوری که می‌خرید بایستی ضدآب باشد یا خیر؟ آیا به راحتی می‌توانید آن را تمیز کنید یا دسترسی به آن دشوار است؟ و مهم‌تر از همه، چه میزان نور لازم دارید؟ فاصله پروژکتور با شیء یا فضایی که قصد روشن‌کردن آن را دارید چه قدر است؟ سعی کنید در اولین گام همه این موضوعات را برای خودتان روشن کنید تا در هنگام خرید به راحتی بتوانید پروژکتور مورد نظرتان را پیدا کنید.

پروژکتور SMD زاویه تابش بسیار گسترده‌ای دارد و اتلاف نوری در این نوع از پروژکتورها بسیار بیشتر است. ساختار چیپ COB مدرن‌تر و جدید‌تر است و بدیهی است که بازدهی بیشتری نسبت به SMDها داشته باشد.

یکی از تفاوت‌های عمده میان چیپ‌های SMD و COB در این است که فقط پروژکتورهای SMD قابلیت تغییر رنگ دارند. پس اگر قصد استفاده از پروژکتور برای اهداف نورپردازی تزیینی دارید و می‌خواهید نور خروجی از پروژکتور را کنترل کنید، به سراغ گزینه SMD بروید. اما اگر قصد دارید پروژکتوری که تهیه می‌کنید کیفیت نور خروجی قابل توجهی داشته باشد، مصرف انرژی آن بهینه بوده و شاخص نمود رنگ بهتری هم داشته باشید، به سراغ پروژکتورهای COB بروید. پروژکتورهای COB بازدهی نوری بسیار بهتری نسبت به SMDها دارند و نور خروجی از چیپ های COB کیفیت خیلی بهتری دارد. به دلیل استفاده از رفلکتور مناسب در ساختمان پروژکتور COB اکووات، این پروژکتورها اتلاف نوری بسیار اندکی دارند و اکثر نور تولیدی به سطحی که می‌خواهید تابیده می‌شود.  موضوع دیگری که باعث برتری پروژکتورهای COB به SMD می‌شود استفاده از درایورهای جداگانه برای هر کدام از چیپ های COB است. این موضوع باعث می‌شود تا در صورت بروز اشکال در یکی از چیپ‌ها، COBهای دیگر به کار خود ادامه دهند. در حالی که اگر اشکالی در منبع تغذیه یا همان درایور یک پروژکتور SMD ایجاد شود، کل پروژکتور با مشکل مواجه می‌شود.

پروژکتورهای COB ال ای دی اکووات مناسب برای استفاده در حیاط و انبار در توان‌های ۳۵، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۸۰ وات تولید می‌شوند. لازم بذکر است که تولید قطعه COB پر هزینه تر از SMD است. ولیکن مزایای COB باعث می‌شود که روز به روز از قیمت آن کاسته شود و بر عمر و میزان نور COB افزوده شود.

مزایای چراغ‌های COB اکووات

• استاندارد IP66 پروژکتور COB ال ای دی اکووات(مطمئن در برابر آب و گرد و غبار)

اولین گام پیش از خرید پرژکتور ال‌ای‌دی تعیین نوع کاربری است. اگر قصد دارید تا از پروژکتور روشنایی ال‌ای‌دی در محیط خارجی یا محیط صنعتی استفاده کنید، حتما توجه داشته باشید که پروژکتور مورد نظرتان استاندارد IP66 را داشته باشد. استاندارد IP66 به این معنی است که پروژکتور مورد نظر شما در برابر اجسام خارجی به اندازه گردوغبار و همچنین رطوبت و آب با شدت موج دریا مقاومت می‌کند. به همین دلیل اگر قصد تامین روشنایی اماکنی مثل پارکینگ، فضای سبز یا انبارهای روباز را دارید حتما به این استاندارد توجه ویژه‌ای نشان دهید، چرا که چشم‌پوشی از این موضوع می‌تواند باعث آسیب دیدگی پروژکتور و همچنین بالاتر رفتن هزینه‌های تعمیر و نگه‌داری پروژکتور COB ال‌ای‌دی شما شود.

• جنس بدنه

چراغ­‌های COB اکووات به دو روش دایکاست و اکستروژن تولید شده‌اند که هرکدام مزیت­‌های خود را داراست و باید در انتخاب آن­ها دقت کرد. دلیل تاکید بر ریخته‌گری (دایکاست) و یا اکستروژن بودن بدنه محصولات میزان رسانایی گرمایی این نوع بدنه‌هاست. با اینکه هر دو آلومینیومی هستند اما میزان رسانایی گرمایی بدنه‌ای که با روش دایکاست یا همان ریخته گری تولید می­‌شود به مراتب پایین‌تر از بدنه‌ای است که با متد اکستروژن تولید شده است. برای مثال می توانید وزن و میزان آلومینیوم به کار رفته در چراغ ریلی ۶۰ وات اکووات که با متد اکستروژن تولید شده را با پروژکتور ۶۰ وات COB اکووات که با متد دایکاست تولید شده با یکدیگر مقایسه کنید. هنگام مقایسه شیوه خنک­‌سازی این دو روش باید گفت در متد دایکاست برای خنک کردن COB به یک میزان، آلومینیوم بیشتری استفاده شده‌­است. با این حال دلیل جذابیت دایکاست قیمت پایین‌تر آن نسبت به اکستروژن است.

چراغ ریلی ۲۵ وات اکووات با متد دایکاست تولید می‌­شود، اما برخلاف محصولات مشابه بازار، قسمت هیت سینک آن به صورت یکپارچه و یک  تکه و دارای چند پره جهت خنک‌کنندگی COB است و علاوه بر آن، درایور هم در محفظه جدایی قرار می­‌گیرد. چراغ‌های ریلی ‌۳۵ وات اکووات، هم در تیپ A و هم در تیپ B هر دو با متد اکستروژن تولید می­‌شوند.

• دمای چراغ حین روشنایی

یکی از بزرگترین چالش‌های موجود در چراغ­‌ها خصوصا چراغ­‌های COB، میزان افزایش دما حین روشن‌بودن است. میزان افزایش دمای COB به نسبت محیط یا اصطلاحا (Temperature Rise) در محصولات مشابه بازار بین ۵۵ تا ۶۳ درجه است. یعنی دمای COB زمانی که چراغ در محیط ۴۰ درجه روشن گردد به بالای ۱۰۰درجه می‌­رسد که حتما آسیب‌زا است. جالب است بدانید این عدد در مورد محصولات اکووات بین ۳۴ تا ۳۸ درجه بوده و این فقط به دلیل استفاده از بدنه مناسب جهت خنک‌کاری COB است.

• محل قرارگیری درایور

یکی از معایب محصولات DOB، قرارگیری درایور در داخل بدنه و به این دلیل امکان برق‌گرفتگی هنگام تماس دست با چراغ است. همچنین این عمل باعث می­‌شود تا کلید محافظ جان به صورت مداوم عمل کرده و باعث اختلال در روشنایی محیط شود. در COBهای اکووات، با قرارگیری درایور در خارج از بدنه اصلی، علاوه بر حل تمامی مشکلات فوق، دیگر دمای درایور موجب آسیب به بدنه و سایر تجهیزات چراغ نشده و از کاهش عمر مفید دستگاه جلوگیری شده­‌است. (مقاله نقطه ضعف چراغ‌های DOB را اینجا بخوانید)

• نوع رفلکتور

در چراغ‌های COB اکووات از رفلکتور با پوشش کروم و به صورت مشبک و هندسی استفاده شده­‌است. این ویژگی باعث شده تا از هدررفت نور تا حدامکان جلوگیری شده و نور ساطع شده به درستی هدایت شود. در بسیاری از چراغ­‌های موجود در بازار برای ساخت رفلکتور به جای پوشش کروم از یک قطعه پلاستیکی سفید به همراه یک لنز استفاده شده­‌است. این روش به ظاهر راه حلی اقتصادی برای تولیدکننده بوده اما باعث به هدر رفتن مقداری از نور شده و در میزان نور خروجی نهایی و توان نوری چراغ تاثیرگذار خواهد بود.

• توان و روشنایی

به‌طورمثال چراغ‌های ۳۵ وات اکووات عموما پس از روشن شدن و رسیدن به شرایط تعادلی از توان حدودی ۳۴.۵ وات برخوردارند که این مقدار در مقایسه با سایر چراغ‌­ها، عدد بالایی است. طبیعتا هر چه توان واقعی چراغ بیش­تر باشد نور خروجی هم بیش­تر خواهد بود.

• CRI یا نمود رنگ

طبیعتا با توجه به ماهیت استفاده از چراغ‌های ریلی، شاخص نمود رنگ یا همون CRI بسیار با اهمیت است. همان‌طور که قبلا هم ذکر شد، شاخص نمود رنگ همه محصولات اکووات از جمله محصولات COB، برابر ۹۵ بوده و می­توان با اطمینان از عدم تغییر رنگ طبیعی اجسام زیر نور مصنوعی، این محصولات را انتخاب نمود.

• ضمانت ۳ ساله و خدمات پس از فروش

با وجود تمام مزایای ذکر شده، همچنان مهم‌ترین مزیت محصولات اکووات، گارانتی و ضمانت ۳ ساله و خدمات در زمان فروش و پس از فروش ماست. این ویژگی‌­ها در کنار کیفیت تضمین شده محصولات اکووات در بازار، این محصولات را به گزینه‌ه­ای مناسب و از نظر قیمت کاملا به صرفه تبدیل کرده‌­است.

بنابراین اگر به دنبال یک چراغ SMD و COB با کیفیت می‌­گردید، با در نظر گرفتن تمامی ویژگی‌های فوق، از محصولات ما دیدن کنید.